این پیکره زیبا نشان گر مزار همایون ،دومین امپراتور گورکانی هند ،در شهر دهلی است و همایون همان کسی است که چون تاج و تختش را از دست داد ،به دربار ایران عهد شاه تهماسب پناه آورد و سر انجام پس از 15 سال اقامت در ایران ،با پشتیبانی سپاه ایرانی و شاه تهماسب یکم صفوی ،توانست به هند باز گردد و تاج و تختش را دیگر بار بدست آورد. هفتم تیر ماه 919 خورشیدی مصادف با بیست و هشتم ژوئن سال 1540 میلادی به دربار قزوین- پایتخت آن زمان ایران- خبر رسید که همایون شاه امپراتور هند قصد پناهنده شدن به ایران (شاه تهماسب یکم صفوی) را دارد.
همایون در جنگ هفدهم ماه مه همان سال از یک خان افغان شکست خورده بود و چون در دهلی مخالفان فراوان داشت ترجیح داده بود که به ایران بیاید و پناهنده شود. شاه تهماسب قصد دیدار از زنجان را داشت که این خبر را دریافت کرد.
شاه تهماسب یکم پس از ورود همایون شاه به قزوین، سپاهی در اختیار او قرار داد و همایون شاه با کمک این سپاه، تاج و تخت خود را بازیافت و این امر به گسترش نفوذ فرهنگی ایران در هند انجامید که بیش از دو قرن (تا سلطه انگلیسی ها بر هند) ادامه داشت.در این مینایاتور زیبا که زینت بخش کاخ چهل ستوناصفهان است می توانید شاه تهماسب و همایون را ببینید http://www.yadeyar.ir/image/homayunshah.jpg.این پنا هندگی و بازگشت به قدرت همایون موجب شد تا روابط دو ملت ایران و هند وارد نقطه عطف خود شود...همایون به دهلی بازگشت در حالی که شیفته فرهنگ و معماری و هنر های ظریف ایرانی شده بود. و پس از درگذشت نا گهانی اش ،همسر وی حمیده بانو بیگم که در ایران با معماری ایرانی آشنا شده بود با الهام از مزار های ایرانی و فضای چهار باغ یا باغ جنت آرامگاه همایون را در سال ۱۵۶۲ یک سال پس از مرگ همایون آغاز و پس از هشت سال (نه سال پس از مرگ همایون) به پایان رساند..
هند و به ویژه دهلی آکنده از بناهایی است که در اثر این اثر بخشی فرهنگ ایرانی بر هندیان آفریده شده است و این مزار و مقبره با الهام از سبک چهار باغ ایرانی و به دست معماران ایرلانی بنا شده که همایون آنها را با خود از ایران به هند برده بود .آرامگاه همایون اولین نمونه آرامگاه باغ در شبه قاره هند به شمار می رود و سازمان فرهنگی و آموزشی ملل متحد (یونسکو) آرامگاه همایون را در سال 1993 به عنوان 'میراث جهانی' ثبت کرده است.اساس بنا ایرانی است و در هند هیچ بنایی مانند این گنبد و بارگاه تخت تاثیر معماری و هنر ایران قرار نداشته است. مقبره همایون دارای تزیینات و ریزه‌کاری هنری نیست اما مقبره سازنده بنا که در جوار آن قرار دارد حاوی نقش‌های هندسی به سبک کارهای اوایل دوره صفوی است.
همایون دومین پادشاه بابری هند با یکسال توقف در ایران و بازدید مراکز هنری ایران در دوره شاه تهماسب یکم، علاوه بر بردن مقداری از کتابهای خطی و نقاشیهای عصر اعتلا یعنی مکتب هرات، نقاشان پایه‌گذار نقاشی مکتب بابری هند را نیز به هند کشاند، وی همسرش ایرانی بود و پارسی‌زبان و نخستین امپراتور گورکانی هند بود که سخن گفتن به فارسی را معمول ساخت.پیش از او بیشتر نگارش فارسی متداول بود. و خواهرش گلبدن نخستین کتاب تاریخ بابریان هند را با نثری جالب و ساده به نام همایون نامه تدوین کرد. از دل این اثر بخشی ،بعد ها ده ها مزار و کاخ و بنای زیبا چون تاج محل بنیاد شدند..همه بدست هنرمندان ایرانی و آکنده از خط نوشت های زیبای شعر های فارسی و بدست خطاطان ایرانی...ارجمندی و درخشش فرهنگ ایرانی شاید خارج از مرز های ایران کنونی پر ارج تر باشد و کیست که نداند این درخشش و اثر بخشی فرهنگ ایرانی در هند و پاکستان و ترکیه و اران و ارمنستان سترگ تر و میزان کتاب ها و خطاطی های فارسی این کشور ها از ایران بیشتر است
««« علی عجمی آذرابادگانی »»»
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند
